Muhasebenin Devri

Muhasebenin "dönemsellik" temel kavramının özel bir önemi vardır. Bu dönem çoğu durumda bir takvim yılı ile özdeştir. Ancak muhasebeci için bu dönem bazı durumlarda on yedi aylık bir zaman sürecini içerebilmektedir. Bu süreçte yer alan işlemleri aşağıdaki gibi üç ana başlıkta toplamak mümkündür.

Dönem Başındaki Durum: Dönem başında muhasebecinin yaptıkları iki grupta toplanmaktadır.

Hazırlık Faaliyetleri:
- Muhasebesi yapılacak işletme ile ilgili defterlerin tasdik edilmesi,
- Uygulanacak yöntem ve tekniklerin belirlenmesi,
- Maliyetlendirme döneminin ve yönteminin belirlenmesi,
- Alt hesap politikalarının belirlenmesi.

Uygulamalar:
- Açılış kaydının yapılması,
- Reeskontların iptal edilmesi,
- Sınıflandırma geri dönüş kayıtlarının yapılması.

Dönem İçindeki Durum:
Muhasebeci tarafından dönem içinde gerçekleştirilen faaliyetleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür.

Genel Olarak:
- Muhasebeye konu olayların yakalanması,
- Muhasebeye konu olayların sınıflandırılması,
- Muhasebeye konu olayların kaydedilmesi,
- Muhasebeye konu olayların zaman zaman özetlenmesi (Mizan),
- Devlete olan bildirimlerin yapılması ve gerekli yükümlüklerin yerine getirilmesi.

Özel Olarak:
Cari dönem sonuçlarının bilançoya aktarılabilmesi için önceki dönemin sonucunu yansıtan 59 nolu hesap grubunun uygun görülen bir zamanda boşaltılması ve cari dönem için hazır hale getirilmesi.

Dönem Sonundaki Durum:
Dönem sonu tüm işletmeler için oldukça önem taşır. Çünkü işletme ile ilgili olarak dış dünyaya açılacak bilgilerin derlenmesi dönem sonunda gerçekleştirilir. Özellikle bilgisayarlı muhasebe sistemlerinin hakim olduğu ortamlarda işlemlerin gerçekleştirilme sırası oldukça önem kazanmaktadır. Bu sıra aşağıdaki biçimde gerçekleştirilirse daha az sorunla karşılaşıldığı konusunda yeterli tecrübeler söz konusudur.

1- Genel Geçici Mizanın Düzenlenmesi
Dönem sonu işlemlerine başlamadan önce yapılması gereken ilk iş, genel bir mizanın düzenlenmesidir. Bu mizandaki bilgilerin ayarlamaya tabi tutulması, o mizanın geçici olduğunu ortaya koymaktadır.

2- Envanter Süreci
Bu süreçte yer alan faaliyetler, genel geçici mizanda yer alan rakamların gelir tablosu ve bilanço ilkeleri doğrultusunda düzeltilmesi demektir. Bunun için tüm unsurlar sınıflandırma, değerleme ve tam açıklama kurallarına uyum sağlama açısından gözden geçirilirler.

3- Kapanış Süreci I
Kapanış sürecinin birinci aşamasında yansıtma hesapları maliyetleme yapmak amacıyla açılır ve 15 nolu hesap grubundan 62 nolu hesap grubuna gerekli aktarmalar yapılır.

4- Raporlama Süreci I
Raporlama sürecinin birinci aşamasında, yansıtma hesapları kapatılmadan, Şatışların Maliyeti Tablosu düzenlenmesi gerekir.

5- Kapanış Süreci I
Kapanış sürecinin ikinci aşamasında 7 no'lu hesap grubunda yer alan her türlü birikim ve yansıtma hesabı kapatılır.

6- Vergilendirme Süreci
Sadece Kurumlar Vergisi mükelleflerinde geçerli olmak üzere, dönemin kazançları vergilendirilir ve691-370 no.lu hesaplara kaydedilir.

7- Raporlama Süreci II
Vergilendirme sürecinin arkasından Gelir Tablosu mutlaka düzenlenmelidir.

8- Kapanış Süreci III
Gelir Tablosu düzenlendikten sonra 600-689 arasında yer alan hesapların 690 no.lu hesap ile kapatılması sağlanır.

9- Raporlama Süreci III
Gelir ve gider hesaplarının 690 no.lu hesap ile kapatılmasının sağlanmasından hemen sonra Kar Dağıtım Tablosunun düzenlenmesi sağlanmalıdır.

10- Kapanış Süreci IV
Kapanış süreci aynı zamanda bilançoya geçiş sürecidir. Bunun için iki aşamalı bir süreç yaşanır. Bununla ilgili olarak önce, 690 ve 691 no.lu hesaplar 692 no.lu hesapla kapatılır,

Daha sonra 692 no.lu hesabın bakiyesi 59 no.lu hesap grubuna aktarılır. 692 no.lu hesabın borç ve alacak bakiyesine göre 591 veya 590 no.lu hesaplara aktarma yapılır.

11- Raporlama Süreci IV
Bu aşamada sırasıyla Bilanço, Fon Akım Tablosu, Nakit Akım Tablosu ve Öz kaynaklar Değişim Tablosu düzenlenmesi gerekir.

Son Görev
Muhasebe döneminin sonunda yapılması gereken; bilanço hesaplarının kapatılarak, bir sonraki döneme geçişin sağlanmasıdır. Muhasebe devrine başlamadan önce muhasebedeki hesaplara fiş girişleri bitmiş olmalı ve entegre edilmemiş evrak kalmamalıdır. Eski yıl için öncelikle muhasebede girilmiş tüm fişler kontrol edilmeli, bu işlem için Muhasebe-Raporlar-Fiş özet raporu "hepsi" seçeneği ile dökülmeli ve raporun T kolonunda ? işaretli fiş olup olmadığı incelenmelidir. ? işaretli fiş var ise, neden olduğu araştırılıp düzeltilmelidir.

Son durum mizanı alınarak kontrol edilmeli eğer mizanda bir tutarsızlık izleniyor ise kuruluş programından (Kur9000, Mikrokur, Mikkur) muhasebe fişleri tablosu için GÜNCELLEME çalıştırılmalıdır.

Bu işlemler kontrol edildikten sonra kapanış işlemine geçilebilir. Kapanıştan bir adım önce kuruluş programından (Kur9000, Mikrokur veya Mikkur) muhasebe fişleri numaralanmalıdır.

Numaralama;

Muhasebe fişleri iki ayrı numara ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi "fiş no", ikincisi ise "yevmiye no" dur. Fiş no, her yeni günde 1'den başlayarak otomatik olarak artmaktadır. Ertesi güne ait muhasebe fişleri girilirken bu numara yine 1'den başlayacaktır. Yevmiye numarası ise sene başında 1'den başlamakta ve sene sonuna kadar birer artarak devam etmektedir. Bu her iki numara da programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Gün içinde bazı muhasebe fişlerinin iptal edilmesi veya yevmiye numarasının el ile girilmesinin gerektiği durumlarda, yevmiye numaraları normal sırasından şaşacaktır. Bu durumda ilgili numaraların yeniden sıralanması için bu programı kullanacaksınız.

Numaralama çalıştırılırken sistemde programı hiçbir kullanıcı çalıştırmamalıdır ve kullanıcılar sistemi terk etmiş olmalıdır.

Numaralamaya girdiğinizde;

Evet Onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum

şeklinde 2 buton ile karşılaşacaksınız. Numaralama işlemini başlatmak için "evet onaylıyorum" butonunu kliklemelisiniz.

Kapanış Fişi ve Açılış Fişlerinin Oluşturulması;

Numaralama işleminden sonra eski yıl kapanışı ve yeni yıl açılışı yapılabilir, resmi defterler dökülebilir. Öncelikle kapanış fişi oluşturulur. Bu işlem için muhasebe fişlerinde fiş tipi kapanış" olarak seçilir ve CTRL ve O tuşlarına birlikte basılarak, son mizandan kapanış fişi oluşturulur.

Kapanış fişi kayıt edildikten sonra program sistem içinde açılış fişi için bir dosya oluşturacaktır. Bu dosya 9000/Firma dizini içinde yıl klasörünün olduğu yerde yaratılır.

Bu dosya yeni yıl şirketine girilip, muhasebe fişi programının çalıştırılması ve fiş tipi olarak "açılış" seçilip, CTRL-F tuşlarına basılması ile okutulur.

CTRL+F tuşları ile okunan bu fiş kayıt edildiğinde, muhasebede açılış işlemi gerçekleştirilmiş olacaktır.